Het vervoer van gevaarlijke goederen is onmisbaar voor talloze industrieën, van chemie en hightech tot medische technologie. Maar waar gevaarlijke goederen reizen, zijn ook risico’s: lekkages, brand, milieuschade of stilstand in de supply chain. Precies daarom bestaat het ADR, de internationale overeenkomst die voorschrijft hoe gevaarlijke goederen over de weg verpakt, gelabeld en vervoerd moeten worden.
ADR is geen theoretisch regelboek. Het bepaalt in de praktijk welke verpakking gebruikt mag worden, hoe deze getest en gecertificeerd moet zijn en welke markeringen en etiketten verplicht zijn. Sinds 1 januari 2025 geldt de nieuwste versie, ADR 2025. Wie nog werkt met verouderde markeringen of niet-goedgekeurde verpakkingen loopt grote risico’s op boetes, claims en vertraging.
De vraag is dus niet of ADR relevant is voor uw verpakkingsprocessen, maar hoe goed u voorbereid bent op de eisen die nu al gelden. In dit artikel leest u wat ADR inhoudt, welke verplichtingen specifiek voor verpakkingen gelden en waarom naleving essentieel is om de supply chain veilig, compliant en toekomstbestendig te houden.
Wat is ADR?
ADR staat voor Accord européen relatif au transport international des marchandises dangereuses par route. Vrij vertaald is dit de Europese Overeenkomst voor het internationale vervoer van gevaarlijke goederen over de weg. Het verdrag werd in 1957 opgesteld in Genève onder toezicht van de Verenigde Naties en wordt sindsdien beheerd door de Economische Commissie voor Europa van de VN (UNECE).
Het ADR heeft één doel: het waarborgen van veiligheid voor mens, milieu en infrastructuur bij het transport van gevaarlijke goederen. Daaronder vallen zowel vloeibare en vaste stoffen als voorwerpen die door hun eigenschappen een gevaar kunnen opleveren. Denk aan brandbare vloeistoffen, toxische stoffen, lithiumbatterijen en gascilinders.
De overeenkomst is bindend voor alle lidstaten die het verdrag hebben ondertekend, waaronder Nederland en vrijwel alle andere Europese landen. Elke twee jaar wordt een nieuwe versie gepubliceerd waarin technische eisen en veiligheidsvoorschriften worden geactualiseerd. Sinds 1 januari 2025 is de editie ADR 2025 van kracht. Bedrijven mochten de vorige versie (ADR 2023) nog toepassen tot en met 30 juni 2025, maar sindsdien is naleving van de nieuwe voorschriften verplicht.
Voor verpakkingen betekent dit dat zij moeten voldoen aan specifieke testnormen, UN-keurmerken en etiketteringsregels die door het ADR zijn vastgelegd. Daarmee vormt ADR de basis voor veilig en compliant verpakken binnen de industriële supply chain.
ADR & verpakkingen: de kern
Een van de belangrijkste pijlers van ADR zijn de eisen aan verpakkingen. Deze bepalen niet alleen hoe gevaarlijke goederen veilig worden verpakt, maar ook hoe verpakkingen getest, gecertificeerd en gemarkeerd moeten zijn. Voor industriële verpakkingen betekent dit concreet drie zaken: UN-typegoedkeuring, etikettering en compatibiliteit.
UN-typegoedkeuring en markering
Verpakkingen die worden gebruikt voor het vervoer van gevaarlijke goederen moeten voorzien zijn van een UN-markering. Deze code laat zien dat de verpakking volgens de ADR-voorschriften is getest en goedgekeurd. In de code staat onder meer:
- het verpakkingsmateriaal en type (bijvoorbeeld een stalen vat of kunststof jerrycan),
- de verpakkingsgroep waarvoor de verpakking geschikt is (I = hoog gevaar, II = middelmatig, III = laag),
- het jaartal van fabricage,
- de landencode en het certificaatnummer.
Deze markering bewijst dat de verpakking is getest op valbestendigheid, druk, lekdichtheid en stapelbaarheid. Zonder UN-typegoedkeuring mag de verpakking niet gebruikt worden voor ADR-transport.
Etikettering van verpakkingen
Naast de markering schrijft ADR voor dat gevaarlijke goederen zichtbaar gelabeld moeten zijn. Op verpakkingen moeten de juiste gevaar etiketten worden aangebracht, met een minimale afmeting van 100 × 100 millimeter. Voor grotere transporteenheden zoals voertuigen en containers gelden grotere etiketten van 250 × 250 millimeter. Deze labels geven direct aan tot welke gevarenklasse het product behoort, zoals brandbaar, giftig, corrosief of milieugevaarlijk.
Compatibiliteit en inhoud
Niet elke verpakking is geschikt voor elke stof. ADR verplicht dat de gebruikte verpakking compatibel moet zijn met de inhoud. Dat betekent dat de verpakking bestand moet zijn tegen chemische reacties of fysiek gedrag van de stof of het voorwerp. Bij twijfel moeten aanvullende tests worden uitgevoerd.
Wat betekent dit in de praktijk?
De regels van ADR lijken soms abstract, maar hebben directe gevolgen voor de dagelijkse operatie van bedrijven die gevaarlijke goederen verpakken en vervoeren.
Voorbeelden uit de industrie
- Chemische grondstoffen: corrosieve vloeistoffen moeten in UN-goedgekeurde vaten of IBC’s worden verpakt. Worden ze in een niet-goedgekeurde container vervoerd, dan kan bij lekkage ernstige milieuschade ontstaan én volgt vrijwel zeker een boete of transportweigering.
- Lithiumbatterijen: deze vallen onder ADR omdat ze bij beschadiging brand- of explosiegevaar opleveren. Daarom zijn specifieke verpakkingsinstructies verplicht, met stevige omverpakkingen en brandwerend materiaal.
- Medische hulpmiddelen: apparatuur met kleine gascilinders of radioactieve componenten wordt in de medische sector vaak internationaal vervoerd. Alleen een verpakking met het juiste UN-keurmerk en de juiste gevarenlabels voorkomt dat transporteurs de lading weigeren.
Risico’s bij non-compliance
Wie ADR-eisen niet naleeft, loopt aanzienlijke risico’s:
- Operationeel: transport kan worden stilgelegd bij controles aan de grens of door inspectiediensten.
- Financieel: boetes, schadeclaims en vervangingskosten kunnen snel oplopen.
- Reputatie: incidenten met gevaarlijke goederen leiden tot verlies van vertrouwen bij klanten en ketenpartners.
- Veiligheid: het grootste risico is het gevaar voor mens en milieu bij lekkages, brand of explosies.
De impact op supply chains
ADR-compliance vraagt om meer dan alleen een goede verpakking. Het vereist een ketenbrede aanpak: correcte classificatie van stoffen, juiste documentatie, goed getraind personeel en controle op hergebruikte verpakkingen. Bedrijven die dit goed organiseren, voorkomen niet alleen risico’s, maar realiseren ook voorspelbaarheid en continuïteit in hun logistieke processen.
De rol van Faes als partner
Als partner ondersteunt Faes bedrijven bij het volledig compliant maken en houden van hun verpakkingen. Dat begint bij het ontwerp van maatwerkverpakkingen die voldoen aan de juiste UN-testnormen en loopt door tot het beheer van etikettering, traceerbaarheid en documentatie. Faes coördineert bovendien onderhoud, reiniging en hergebruik van verpakkingen, zodat ook herhaalde transporten ADR-proof blijven.
Daarmee nemen we niet alleen operationele zorgen weg, maar helpen we organisaties ook strategisch vooruit. Door verpakkingen integraal te managen, minimaliseren we het risico op non-compliance en creëren we inzicht in kosten, materiaalstromen en hergebruik. Zo wordt ADR-compliance niet een lastige verplichting, maar een onderdeel van een veilige, efficiënte en toekomstbestendige supply chain.
ADR als fundament voor veilige supply chains
ADR is veel meer dan een verzameling regels. Het is het fundament dat ervoor zorgt dat gevaarlijke goederen veilig en verantwoord kunnen worden vervoerd, zonder risico’s voor mens, milieu en bedrijfscontinuïteit. Voor industriële verpakkingen betekent dit dat elke keuze, van ontwerp en materiaal tot markering en etikettering, bepalend is voor compliance en veiligheid.
Wie ADR onderschat, loopt het risico op boetes, transportstops en reputatieschade. Bedrijven die hun verpakkingen en processen op orde hebben, profiteren juist van voorspelbaarheid, veiligheid en efficiëntere logistiek. Daarmee wordt ADR-compliance niet alleen een wettelijke plicht maar ook een kans om de supply chain sterker en duurzamer te maken.
Als partner helpt Faes organisaties om die vertaalslag te maken. Van het ontwikkelen van UN-goedgekeurde verpakkingen tot het beheren van etikettering, traceerbaarheid en hergebruik: wij zorgen dat verpakkingen voldoen aan de ADR-vereisten en bijdragen aan een veilige, toekomstbestendige supply chain.
De vraag is niet of u met ADR aan de slag moet, maar hoe snel u uw organisatie hierop inricht. Bedrijven die vandaag de juiste stappen zetten, voorkomen problemen morgen en creëren een blijvend concurrentievoordeel.